بین سرطان و بیماریهای قلبی چه ارتباطی وجود دارد؟
مرگ بخشی اجتنابناپذیر از زندگی است؛ اما اینکه چطور اتفاق میافتد میتواند ارتباطهایی را آشکار کند. در آمریکا، بیماریهای قلبی و سرطان در بالای لیست بیماریهای رایج کشنده وجود دارند. در نگاه اول، این دو بیماری بیربط به هم به نظر میرسند؛ یکی به قلب حمله میکند و دیگری مربوط به رشد بیرویه سلولهاست. اما اگر دقیقتری بررسی کنیم این دو بیماری ارتباطهای قابلتوجهی با هم دارند و دانستن این تعاملات میتواند کلید پیشگیری از آنها باشد.
بیماری قلبی و سرطان
ظاهراً سرطان و بیماریهای قلبی ربطی به هم ندارند؛ اما یافتههای علمی چیز دیگری میگویند. این دو بیماری که اغلب مرگآورند دارای تعاملاتی بیشتر از آنچه تصور میکنید هستند و آگاهی نسبت به این تعاملات به معنی طی نیمی از راه در مسیر پیشگیری از بیماری قلبی و سرطان میباشد.
نقش سبک زندگی
عادتهای سبک زندگی مستقیماً بر سلامت قلب اثر میگذارند و البته فاکتوری تعیینکننده در احتمال ابتلا به سرطان هستند. بعضی از سرطانها دارای ریسک فاکتورهای مشترکی با بیماریهای قلبی و عروقیاند. مثلاً یک رژیم غذایی ناسالم و فعالیت بدنی نامحدودی که به قلب آسیب میزند هر دو احتمال ابتلا به سرطان را بالا میبرند.
تحقیقات علمی نشان میدهند ریسک فاکتورهای بیماریهای قلبی و عروقی میتوانند ریسک سرطان را نیز طی ۱۵ سال سه برابر کنند. یافتهها نشان دادهاند افرادی که سابقه حملات قلبی دارند، ریسک ابتلای آنها به سرطان ۷۰۰ برابر بیشتر است! بله این عددها شوکهکنندهاند و ارتباط این دو بیماری را آشکار میکنند.
با آشکارشدن ارتباطات میان بیماری قلبی و سرطان، عادتهای سبک زندگی بیشتر رخ مینمایند. داشتن یک زندگی سالم، محافظ قلب است و میتواند از سرطان نیز جلوگیری کند. رژیم غذایی، ورزش و دیگر انتخابها از راههای متعددی بر بدن ما اثر میگذارند. دیدن بیماریهای قلبی و سرطان از این زاویه میتواند به ما کمک کند انتخابها و عادتهای سبک زندگی خود را سالمتر کنیم.
سبک زندگی بیتحرک میتواند ریسک بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش دهد. بدون ورزش منظم، قلب آسیب میبیند؛ اما تأثیرات ورزش و فعالیت بدنی فراتر از اینهاست. شواهد علمی زیادی نشان دادهاند مدتهای طولانی نشستن، احتمال ابتلا به سرطان را بالا میبرد. ظاهراً تحرک بدنی منظم، کلید تندرستی است
نقش التهاب؛ بهعنوان عاملی مشترک
التهاب یک فاکتور مشترک دیگر در بیماریهای قلبی و سرطان است. علم نشان داده التهاب خفیف و مزمن بهمرور آسیب خود را وارد کرده و زمینه را برای هر دو بیماری فراهم میکند. رگهای آسیبدیده بیشتر مستعد تجمع پلاک و تشکیلدادن لخته خون و سکته مغزی و حمله قلبیاند. التهاب مداوم میتواند به قلب فشار وارد کند و تغذیهکننده سلولهای سرطانی نیز هست. این بیماریها حتی از نظر بیولوژیکی نیز دارای سازوکارهای مشترکیاند، مثلاً آسیب اکسیداتیو سلولها در اثر رادیکالهای آزاد؛ همین فرایندهای التهابی که میتوانند باعث رشد سرطان و متاستاز شوند.
التهاب، تغذیهکننده تومور است، بازسازی DNA را مختل میکند و محیطی مناسب برای تکثیر سلولهای سرطانی فراهم مینماید. در واقع التهاب بهصورت مرموزانهای زمینه بیماریهای قلبی و سرطان را فراهم میکند.
شناسایی التهاب بهعنوان یک عامل مشترک بین سرطان و بیماریهای قلبی، راههای جدیدی برای پیشگیری از این دو بیماری را نشان میدهد. تغییراتی در سبک زندگی بهمنظور حذف عادتهای التهاببرانگیز مثل تغییرات در تغذیه، ورزش و مدیریت استرس میتوانند به پیشگیری از هر دوی این بیماریها کمک کنند.
نقش هورمونها
تغییراتی در سطح هورمونها معمولاً در افرادی که بیماری قلبی دارند دیده میشود که همین تغییرات میتوانند فرد را مستعد ابتلا به سرطان نیز بکنند. البته این ارتباط بسیار پیچیده بوده و لازم است مطالعات بیشتری انجام شود تا مشخص گردد آیا این فاکتورها مستقیماً باعث سرطان یا بیماری قلبی میشوند یا فقط فاکتوری مشترک محسوب میشوند.
یافتههای یک مطالعه نشان داد افرادی که دچار نارسایی قلبیاند (عضله قلبشان ضعیف است و خون را به طور مؤثر پمپاژ نمیکند) دارای فاکتورهای هورمونی در خون خود هستند که تقویتکننده رشد تومور سرطانی است. البته این موضوع نیاز به تحقیقات انسانی بیشتری دارد.
مطالعات نشان میدهند یک سری از ریسک فاکتورهای مشترک میتوانند افراد را در معرض هم بیماری قلبی و هم برخی از سرطانها قرار دهند و این ریسک فاکتورها شامل موارد زیر میشوند:
. انتخابهای غذایی
. فعالیت بدنی
. مدیریت وزن و…
انتخابهای غذایی: غذاهایی که میخورید قدرت شگفتانگیزی از جنبه سلامتی دارند. مطالعات نشان میدهند چگونه غذاهایی که میخورید بر ریسک ابتلا به یک سری از بیماریها اثر میگذارند. تغذیهای بر پایه غذاهای طبیعی و کامل و مغذی، خصوصاً میوه و سبزی فراوان و غلات کامل و پروتئینهای کمچرب، یکی از روشهای مهم در کاهش ریسک بیماریهای قلبی است. شواهدی نیز نشان دادهاند رژیمهای غذایی سرشار از غذاهای گیاهی میتوانند ریسک یک سری از سرطانها را واقعاً کاهش دهند. اما غذاهای بسیار فراوری شده یا فاقد کالری ارزشمند به ایجاد و رشد این بیماریها کمک میکنند.
فعالیتهای بدنی: فعالیتهای بدنی ما یا نداشتن فعالیت بدنی اثر اساسی بر سلامتی ما دارد. علم هم تأیید کرده که سبک زندگی بیتحرک میتواند ریسک بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش دهد. بدون ورزش منظم، قلب آسیب میبیند؛ اما تأثیرات ورزش و فعالیت بدنی فراتر از اینهاست. شواهد علمی زیادی نشان دادهاند مدتهای طولانی نشستن، احتمال ابتلا به سرطان را بالا میبرد. ظاهراً تحرک بدنی منظم، کلید تندرستی است.
مدیریت وزن: داشتن وزن اضافی نیز از راههای گوناگونی بر سلامتی اثر میگذارد. شاخص توده بدنی یا BMI یک معیار مفید است که نشان میدهد اگر ۲۵ یا بیشتر باشد اغلب منجر به افزایش ریسک بیماریها میشود. هر چند وزن کمکردن سخت است؛ اما رساندن BMI به طیف نرمال و سالمتر فواید قابلتوجهی دارد.
حفظ وزن سالم، ریسک بیماریهای قلبی عروقی را کاهش میدهد و یافتهها نشان دادهاند مدیریت وزن در احتمال برخی از سرطانها نیز دخالت دارد. همچنان لازم است مطالعات گستردهتری انجام شود تا سازوکار ارتباط وزن بدن و سرطان، فاکتورهای هورمونی و التهاب که بهاحتمال زیاد نقش مهمی در سرطان و بیماری قلبی دارند شناخته شود.
چربیهای شکمی: بالابودن سایز دور کمر یا داشتن چربیهای داخل شکمی یکی از شاخصهای مقاومت به انسولین است که ریسک فاکتوری برای بیماری قلبی و سرطان محسوب میشود. کنترل سایز دور کمر یکی از راههایی است که تعیینکننده احتمال ابتلا به سرطان است. BMI۲۵ تا ۳۰ اضافهوزن و BMI ۳۰ به بالا چاقی محسوب میشود.
سیگارکشیدن: سیگار یکی از ریسک فاکتورهای شناخته شده هم برای بیماریهای قلبی و هم برای انواع سرطانهاست، خصوصاً سرطان ریه. ترک سیگار نیز یکی از مؤثرترین اقداماتی است که میتوانید برای سلامتی خود انجام دهید.
فاکتورهای محیطی: مطالعات نشان میدهند قرارگرفتن در معرض آلودگی هوا و دیگر فاکتورهای محیطی از جمله فتالاتهای موجود در محصولات بهداشتی فردی میتوانند هم در ابتلا به سرطان و هم در ابتلا به بیماریهای قلبی اثر بگذارند. این فاکتورها التهاب را افزایش داده و هورمونها را مختل میکنند، به صورتی که فرد در معرض انواع مشکلات سلامتی قرار میگیرد.
بیشتر بخوانید
10 توصیه برای پیشگیری از سرطان
پاسخ به چند سؤال رایج درباره سرطان
استرس مزمن چگونه رشد سلولهای سرطانی را افزایش میدهد؟
قدرت پیشگیری
هرچند بعضی از ریسک فاکتورها قابلاجتناب نیستند، مثل سن و ژنتیک، اما سبک زندگی فاکتور مهمی در بسیاری از بیماریهاست. علم هم تأیید کرده که بعضی از عادتهای ما در سبک زندگی که داریم میتوانند از ما در برابر سرطان و بیماریهای قلبی محافظت کنند یا برعکس. اما سیگارنکشیدن، داشتن رژیم غذایی متعادل، حفظ وزن سالم، کاهش استرس و فعالیت بدنی منظم از ریسک فاکتورهاییاند که کاملاً در کنترل ما هستند. یادتان نرود که تغییرات مثبت کوچک کمکم و بهمرورزمان نتایج شگفتانگیزی دارند و فواید بینظیری به شما میرسانند.
یک سبک زندگی سالم: دفاع شما در برابر سرطان و بیماری قلبی
این ارتباط پیچیده میان سرطان و بیماری قلبی، قابل استدلال و منطقی است و شامل ریسک فاکتورهای مشترک و ارتباطات بالقوهای بهواسطه التهاب و نوسانات هورمونی میشود. پس میتوانیم نتیجه بگیریم سبک زندگی که حامی سلامت قلب است میتواند دفاعی در برابر سرطان نیز باشد.
وقتی غذاهای سالم انتخاب میکنید، ورزش میکنید، استرستان را کنترل میکنید و وزن سالمی دارید به سیستمهای بدن خود این قدرت را میدهید تا در برابر چنین خطراتی مقاومت کنند. پس ریسک فاکتورهایی را که در اختیار شما هستند جدی بگیرید و به قدرت یک سبک زندگی سالم ایمان داشته باشید!